Vrijdag 9 maart 2018
13:00 - 18:00 uur

Oosterkerk
Kleine Wittenburgerstraat 1
1018 LS Amsterdam

Voor het verslag van het symposium:
Verslag Symposium Erfgoed in de dynamische stad - 9 maart 2018.pdf

Vrijdagmiddag 9 maart vanaf 12.30 uur vindt in de Oosterkerk het symposium ‘Erfgoed in de dynamische stad’ plaats, georganiseerd door de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond (KNOB) in samenwerking met het Amsterdam Erfgoed Overleg (AEO). Het symposium heeft tot doel de bestaande bescherming van het gebouwde erfgoed tegen het licht van de laatste ontwikkelingen te houden. De casus van het symposium is Amsterdam. De erfgoedvragen die hier spelen komen echter op andere plaatsen evengoed voor. U kunt zich tot en met dinsdag 6 maart hier aanmelden voor het symposium.

Erfgoed staat voortdurend ter discussie
De bescherming van erfgoed staat voortdurend ter discussie. Wat is erfgoed precies? En welke instrumenten zijn geschikt om er op een juiste wijze mee om te gaan? Dat hierover vragen en onduidelijkheid bestaan werd in het najaar van 2017 duidelijk naar aanleiding van enkele artikelen in Het Parool. ‘Monumenten vogelvrij verklaard’, kopte de krant in het heetst van de strijd.

Aandacht voor jongere periodes en zaken als immobiel en immaterieel erfgoed leiden tot een uitdijend erfgoeduniversum. Tegelijkertijd tracht de overheid de regels voor de burgers eenvoudiger te maken en te reduceren. Dit heeft geleid tot andere vormen van erfgoedzorg dan de monumentenbescherming alleen.

Maar als gebouwen niet in aanmerking komen voor een status als beschermd monument, maar wel cultuurhistorische waarde bezitten en bijdragen tot de kwaliteit van het stadsbeeld, welke bescherming genieten zij dan? Hoe is de bescherming van deze panden eigenlijk geregeld en zijn er verschillen binnen en buiten de beschermde stadsgezichten? Is deze bescherming adequaat voor het behoud ervan? En in hoeverre legt die grotere beperkingen aan de eigenaren op dan noodzakelijk en, ten slotte, staat het beschermingsbeleid voldoende dynamiek toe?

Het symposium draait om de vraag in hoeverre het huidige en toekomstige instrumentarium toereikend is om het gebouwde erfgoed zorgvuldig te behouden in een dynamische stad met groeiplannen binnen de stadsgrenzen. Hoe kan de monumentenzorg standhouden binnen deze dynamiek en ook zijn draagvlak behouden voor de steeds meer noodzakelijke bescherming van gebouwen uit de periode na 1965?

Programma

12.30 uur | Ontvangst met koffie en thee

12.55 uur | Welkom
door Gert Eijkelboom, Amsterdam Erfgoed Overleg en Jeroen Westerman, Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond

13.00 uur | Opening
door Guido Wallagh, dagvoorzitter

13.05 uur | Monumenten bestaan niet; over de houdbaarheid van erfgoed
door Gabri van Tussenbroek, Universiteit van Amsterdam

13:20 uur | De praktijk van de orde-2-bescherming in Amsterdam
door David Mulder, Amsterdam Erfgoed Overleg

13.40 uur | Meer dan objecten. Over de bescherming van post 65-architectuur
door Gerrit Vermeer, Universiteit van Amsterdam

14.00 uur | Het waarderen van erfgoed als dynamische aangelegenheid: een uitdaging voor architectuur- en bouwhistorische waardenkaarten
door Karin Westerink, Monumenten en Archeologie Amsterdam

14.20 uur | Discussie en pauze

15:00 uur | Uit de praktijk van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit
door Paul Rosenberg, secretaris Commissie Ruimtelijke Kwaliteit, Amsterdam

15.20 uur | De ruimte tussen de monumenten doet ook mee… De dilemma’s bij het hedendaags ontwerpen in een historische omgeving
door Sjoerd Soeters, architect, PPHP Pleasant Places Happy People

15.40 uur | Gesprek met de zaal, discussie onder leiding van de dagvoorzitter

16.05 uur | Opgaven voor de toekomst
door Marie-Thérèse van Thoor, TU Delft / KNOB

16.25 uur | Afsluiting door de dagvoorzitter

Tot 18 uur | Borrel

Achtergrond:

Drie thema’s
Samen met de bij het Amsterdam Erfgoed Overleg aangesloten erfgoedbelangenorganisaties hebben we de volgende thema’s geformuleerd:

1. Hoe gaan we om met beeldbepalende of karakteristieke panden die geen rijks- of gemeentelijke monumentenstatus hebben? In Amsterdam zijn dit panden met een zogenaamde orde 2 status volgens de bouwhistorische waardenkaarten. Is zo’n status een loze letter of biedt ze afdoende bescherming van de essentiële waarden? Maakt het verschil of deze gebouwen binnen of buiten een beschermd stadsgezicht liggen?
2. Het silhouet van de stad: zijn bufferzones rond de beschermde stadsgezichten en rond belangrijke monumenten nodig en wat zijn daarbij de mogelijkheden? Het in 1995 ook door Nederland ondertekende internationale Verdrag van Granada vraagt monumenten te beschermen in hun ruimtelijke context en daar met het instrumentarium rekening mee te houden. Gebeurt dit reeds afdoende met de systematiek van bestemmingsplannen, ruimtelijk kwaliteitsbeleid en bouwhistorische en cultuurhistorische waardenkaart of is, bijvoorbeeld voor het behoud van ‘groene scheggen’ van naoorlogse uitbreidingen, zoals het Amsterdamse Algemeen Uitbreidingsplan’, voor het beschermen van complete stedelijke landschappen een uitgebreider instrumentarium nodig?
3. Aanwijzing van post-65 architectuur op basis van een combinatie van categorale, sectorale en planologische aspecten. Is het tijd de waardenkaarten verder in te vullen en te actualiseren en daarbij bebouwing van na 1965 te betrekken?

Een samenwerking van negen erfgoedorganisaties
De Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond organiseert het symposium in samenwerking met Monumenten en Archeologie gemeente Amsterdam en de deelnemers aan het Amsterdam Erfgoed Overleg: het Genootschap Amstelodamum, erfgoedvereniging Heemschut – commissie Amsterdam, het Cuypersgenootschap, Stadsherstel Amsterdam, Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, Stichting Monumenten Amsterdam Noord en de Vereniging Promotie Westelijke Tuinsteden.

Aanmelding is mogelijk via: http://knob.nl/event/9-maart-studiedag-erfgoed-dynamische-stad/