Een Van Gogh moet je ook niet overschilderen Afdrukken

 

Week van de Wederopbouw

Nieuw-West - Deze week is het landelijk de Week van de Wederopbouw. Architectuur, stedenbouw en monumentale kunst staan deze week extra in de aandacht. Gebouwd na de Tweede Wereldoorlog, staan de Westelijke Tuinsteden logischerwijs vol met erfgoed uit deze periode (1940-1965). Drie liefhebbers van wederopbouwerfgoed vertellen: Norman Vervat van Erfgoedvereniging Heemschut (zet zich in voor de waardering en het behoud van waardevolle monumenten), Tineke Rombout en Erik Swierstra van ProWest (komen op voor het behoud van het karakter van de oorspronkelijke Westelijke Tuinsteden).

Door: Shirley Brandeis

De Aireywoningen aan de Burgemeester De Vlugtlaan met op de voorgrond: Erik Swierstra, Tineke Rombout en Norman Vervat.

 

Even helemaal vanaf nul: wat is erfgoed?
Rombout: "Het bijzondere, karakteristiek van een wijk. Van de wijk zoals die is gebouwd."
Vervat: "Inderdaad, het karakter, het verleden, het - maar dat is subjectief - mooie van een buurt."

Bevat Nieuw-West veel erfgoed?
Vervat: "Het hele stedenbouwkundige plan van Tuinstadontwerper Cornelis van Eesteren is wereldwijd erkend als modern cultureel erfgoed! Het staat vol bijzondere gebouwen, zoals kerken en scholen, vol kunst en groen, dat typisch jaren vijftig is. Dat wil Heemschut, en ook het Cuypersgenootschap, dat zich ook enorm inspant, beschermen."

Wat zijn bijzondere gebouwen en plekken?
Allen: "De Sloterplas en haar oevers, het Sloterhof en het Bluebanddorp in Slotervaart, de Verfdoos en het Van Eesteren-buitenmuseum in Slotermeer."

Allemaal erfgoed.
Vervat: "Ja en dus moet het behouden worden."
Swierstra: "Een Van Gogh moet je ook niet overschilderen."
Rombout: "Het cultureel erfgoed uit de naoorlogse periode staat onder druk. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), die zich al jaren inzet voor het behoud van erfgoed uit de wederopbouwperiode, wil daar graag meer draagvlak voor kweken. Vandaar een hele Week van de Wederopbouw (23 t/m 28 september 2013). Er gebeurt van alles in het land - symposia, tentoonstellingen, films - en wij bezoeken zoveel mogelijk."
Vervat: "Er wordt onder andere gesproken over de toekomst van het erfgoed uit deze periode. Wat is er nodig om dit te behouden voor toekomstige generaties?"
Rombout: "Ik denk wel: je kunt er over praten met z'n allen, maar als er niet daadwerkelijk iets gedaan en beschermd wordt door de overheid en eigenaren/corporaties, heeft het geen zin."

Hoe staat het met de bescherming van het erfgoed in Nieuw-West?
Swierstra: "Een deel wordt bedreigd. Door stedelijke vernieuwing, door leegloop van kerken, veranderingen binnen scholen, etc."
Vervat: "Al verkeert een deel van het erfgoed nog in de gevarenzone, het gaat hier wel de goede kant op. Voor de zomer heeft de deelraad de Nota Cultuurhistorie vastgesteld. Zo komt er bijvoorbeeld tijdens stedelijke vernieuwing meer aandacht voor de stedenbouwkundige structuur, zoals Van Eesteren die bedacht heeft. Zichtlijnen en groen worden beter beschermd."

Ook dankzij jullie wordt er meer behouden.
Vervat: "We hebben een aantal successen geboekt, ja. Door de vaststelling van de Nota Cultuurhistorie worden ook weer monumenten aangewezen, waarvan wij er enkele in het verleden hebben aangedragen. Daar zijn we dus blij mee."
Swierstra: "Een mooi voorbeeld is het oude dorp Sloten, dat dankzij inspanningen van bewoners en onze organisaties is aangewezen om beschermd dorpsgezicht te worden. Het tweede in Nieuw-West naast het Van Eesteren-buitenmuseum!"

Helemaal tevreden dus met de Nota?
Vervat: "We hadden graag meer erfgoed op de monumentenlijst gezien, zoals het gebouw van het 'Christelijk Lyceum Pascal' (tegenwoordig 'Calvijn met Junior College'), het Staalmanplein, het Cartesiuslyceum. Jammer ook nog altijd dat de Aireyblokken, de schuine blokken aan de Burgemeester De Vlugtlaan in Slotermeer, op de nominatie staan voor sloop."
Rombout: "Al die open bebouwing, zo typisch Van Eesteren, wordt zó weggevaagd. In Overtoomse Veld is het allemaal gesloten geworden. Er is niks Tuinstedelijks meer aan. Dat is jammer."
Vervat: "Wij zijn niet tegen vernieuwing. Maar als het moet, doe het dan wel met respect. Dat is de essentie van onze kritiek. Het moet hier passen en daar gaat het nog wel eens fout."
Rombout: "'Met respect' is een breed begrip. Neem de Anton Struikbuurt in Slotermeer. Daar wordt in de toekomst gesloopt en nieuw gebouwd. De architect maakt een geheel ander profiel dan Van Eesteren hier juist plande. Het asymmetrische straatprofiel, met bouwblokken aan één kant aan elkaar en andere blokken er dwars op, dat is zo kenmerkend voor de Westelijke Tuinsteden. Dat gaat nu helemaal op de schop."
Swierstra: "De architect wil gewoon zijn stempel op het gebied drukken. Daarvoor moet het allemaal anders."

Wat is het allerergste voorbeeld wat betreft 'geen respect'?
Rombout: "De kerk De Ark achter het Sierplein in Slotervaart. Deze wordt volgens de huidige plannen voor een deel gesloopt en vervangen door een woonblok."
Swierstra: "In 2008 is de kerk nog als gemeentelijk monument aangewezen. Een wassen neus, dus!"
Vervat: "Er lopen nog juridische procedures, maar als we die verliezen zal een deel van de kerk worden gesloopt. Zonde vinden wij. Maar ja, het kerkbestuur wil anders en de politiek loopt er achter aan. Nut en noodzaak van de plannen is niet aangetoond."

En jullie noemden net al de Aireywoningen.
Rombout: "Dat is de andere grote klapper. Het ziet er naar uit dat het hart van het gemeentelijk beschermd stadsgezicht in Slotermeer en één van de belangrijkste onderdelen van het beschermd wederopbouwgebied in Nieuw-West gesloopt gaat worden."
Vervat: "Er is al jaren gesteggel over. Eigen Haard wil slopen na jarenlang slecht onderhoud gepleegd te hebben. Onderzoeksrapporten wijzen uit dat renovatie heel goed mogelijk is en net zoveel kost én dat in dat geval het karakteristieke voor de buurt behouden kan blijven en de bewoners weer een goede woning hebben. We hebben zelfs gemeenteraadsleden ingeschakeld om voor behoud te ijveren. Echter na gesprekken met wethouder Ossel van de centrale stad blijft Eigen Haard bij zijn besluit om het complex te slopen. Dan rest ons weinig anders dan juridische procedures."
Rombout: "Iemand moet toch opkomen voor wat hier zo bijzonder en echt Westelijk Tuinstedelijk is. Dat is waar wij met zijn drieën ons best voor doen."

 

Zie ook: www.cultureelerfgoed.nl - Week van de Wederopbouw

 

Uit: de Westerpost van 25 september 2013.

 


 

Laatst aangepast op vrijdag, 27 september 2013 20:24