Zienswijze concept welstandsnota 2013 Afdrukken

 

Burgemeester en wethouders van Amsterdam
T.a.v. van Mw. N. de Bruin, Dienst Milieu en Bouwtoezicht
Postbus 922
1000 AX Amsterdam

Betreft: zienswijze concept welstandsnota De Schoonheid van Amsterdam 2013

 

Hilversum, 16 november 2012

Geachte mevrouw De Bruin,

Bij deze reageren wij op de concept welstandsnota De schoonheid van Amsterdam 2013. De Bond Heemschut en ProWest (Vereniging Promotie Westelijke Tuinsteden) zijn zeer te spreken over de nota. Het stuk bevat vele waardevolle elementen. Toch hebben wij nog een aantal opmerkingen. Wij verzoeken u op basis van deze brief de concept nota aan te passen.

Winkelpuien algemeen, met name binnenstad

In de Welstandsnota is de aandacht voor winkelpuien, en dan met name voor winkelpuien in de binnenstad, zeer beperkt. Dat is zorgelijk. Ondanks de bescherming van een groot deel van de bebouwing van de binnenstad als monument en de hoge waardering van veel andere panden op de ordekaarten en de toekenning van de status van beschermd stadsgezicht gaat er nog heel veel fout op dit gebied. In de afgelopen jaren zijn er diverse bijzondere puien gesloopt of sterk aangepast. Dieptepunt is de sloop van de monumentwaardige pui van de firma Bonebakker aan het Rokin. De panden van Bonebakker hadden een orde 2-waardering. Toch kon de bijzondere pui vervangen worden door een laagwaardige nieuwe pui.

In het algemeen constateert Heemschut dat nieuwe puien in de hoofdwinkelstraten in het centrum (Nieuwendijk, Kalverstraat, Damrak, Rokin etc.) van een laagwaardige kwaliteit zijn. Vaak is het niet meer dan een natuurstenen lijstje met een perforatie. Dit type pui toont geen enkel respect voor de uitstraling van het pand en het karakter van de beschermde binnenstad. Opvallend is dus ook dat ze wel de goedkeuring van Welstand krijgen. Vanwege het gebrek aan aandacht voor het behoud van oude puien en de vormgeving van nieuwe winkelpuien heeft Heemschut in september 2012 samen met de VVD-centrum een raadsnotitie in de deelraad van centrum ingediend over winkelpuien.

Wij vragen het Dagelijks Bestuur om met een plan van aanpak te komen voor behoud en herstel van oude puien. Tevens willen wij strengere richtlijnen voor de vormgeving van nieuwe puien. Nieuwe puien moeten wat betreft indeling, vorm en materiaalgebruik beter passen bij de betreffende panden en de omgeving. Dat betekent overigens niet dat wij alleen voor historiserende puien zijn. Wel moet het weer een architectenopgave worden.

Wij vragen u daarom in de nieuwe Welstandsnota ruimte te maken voor strengere richtlijnen. Wellicht kunt u samen met de betrokkenen binnen het stadsdeel (ambtenaren Ellen van Kessel en Erik Mattie) met een voorstel komen voor een aanscherping van de richtlijnen.

Gevelreiniging algemeen
Op diverse plekken in de nota wordt aangegeven dat gevelreiniging alleen mogelijk is indien de karakteristiek van de betreffende gevel niet wordt en aangetast en het patina behouden blijft. Daar stemmen we mee in, gevelreiniging richt namelijk nog steeds veel schade aan in de stad. Wij zouden echter willen toevoegen dat gevelreiniging ook zo veel mogelijk wordt ontmoedigd. Wij verzoeken u de opmerkingen over gevelreiniging dus nog iets krachtiger te formuleren.

In hoofdstuk 6, op pagina 61 (gevelwijzigingen) zegt u dat gevels in de binnenstad niet dichtgesmeerd mogen worden met pleisterwerk of verf. Hier willen wij graag aan toevoegen dat bestaande pleisterlagen of verflagen (olielagen) gerespecteerd moeten worden. Geconstateerd moet worden dat dergelijke lagen veelal in de achttiende of negentiende eeuw op panden zijn aangebracht, bijvoorbeeld om reparaties te maskeren. Met name de bruin- en zwart geoliede panden zijn karakteristiek voor de binnenstad. Dergelijke verflagen moeten ook bij niet beschermde panden gerespecteerd worden, ook omdat verwijdering vaak grote schade toebrengt aan het metselwerk.

AUP-gebieden
Op dit moment staan de kwaliteiten van de AUP-gebieden sterk onder druk. Geconstateerd moet worden dat de grootschalige vernieuwing van met name de Westelijke Tuinsteden in de afgelopen jaren met weinig respect voor de stedenbouwkundige kwaliteiten van dit gebied is gedaan. Veelal wordt bij de vernieuwing gekozen voor sloop, vervolgens wordt de open verkaveling vervangen door een meer gesloten verkaveling of zelfs gesloten bouwblokken. De verantwoordelijkheid voor het verkavelen van vernieuwingsgebieden lag in de afgelopen jaren vooral bij de woningcorporaties.

Nu de cultuurhistorische kwaliteiten van dit gebied steeds meer worden erkend, zoals u ook stelt, is een omslag nodig. We moeten van sloop naar renovatie.

Mocht er toch gekozen worden voor sloop dan is het zaak om de open verkaveling van het gebied te behouden. In ieder geval in het beschermde stadsgezicht het Van Eesterenmuseum in Slotermeer en het op de korte termijn aan te wijzen Rijksbeschermde gezicht de Westelijke Tuinsteden dient de open verkaveling behouden te blijven, aantastingen zijn onbespreekbaar. Wij verzoeken u dit helder te omschrijven in de nieuwe welstandsnota.

Wij dringen er op aan dat onder andere deze nieuwe welstandsnota bij draagt aan een omslag. Een steviger grip van de overheid op de verkaveling van vernieuwingsgebieden is noodzakelijk.

Ook is duidelijk dat op dit moment het behoud van het Van Eesterenmuseum sterk onder druk staat. In het bestemmingsplan voor dit gebied is opgenomen dat van sloop in dit gebied pas sprake kan zijn als er een aangetoonde technische of woontechnische noodzaak is. Wij dringen er op aan dit criterium ook op te nemen in de welstandsnota, en als uitgangspunt te gebruiken bij de toetsing van alle bouwplannen in dit gebied.

Indien er behoefte is aan een nadere toelichting dan vernemen wij dit graag.

Hoogachtend,

Erfgoedvereniging Heemschut, Commissie Amsterdam
T.a.v. Dhr. N.W.A. Vervat
Vondellaan 6
1217 RX Hilversum
Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Vereniging Promotie Westelijke Tuinsteden (ProWest)
t.a.v. Erik Swierstra, Tineke Rombout
Jan Tooropstraat 6
1062 BM Amsterdam

 

Laatst aangepast op woensdag, 05 december 2012 17:17