Aan de Directie van de Alliantie
James Wattstraat 100
1097 DM Amsterdam


Amsterdam, 29 januari 2009

Betreft: Concept stedenbouwkundig plan Staalmanpleinbuurt (Hoefijzer)


Geachte directie,

Naar aanleiding van uw presentatie van de stedelijke vernieuwingsplannen voor de Staalmanpleinbuurt d.d. 13 december 2008 delen wij u mede dat wij het volstrekt niet eens zijn met de daarin vermelde drastische sloopplannen voor dit gebied.

Resumerend komt het erop neer dat het plan bestaat om het hele gebied te slopen behalve de flats aan de Plesmanlaan en de vier Staal-blokjes met tuinen aan de Helene Mercierstraat.

In de voorgaande twee gesprekken van 16 januari 2008 en 17 juli 2008 die Tineke Rombout en Hein de Haan namens ProWest met Rob Hoogeveen hebben gehad, hebben zij steeds het belang benadrukt van het behoud van het monumentwaardige woningcomplex aan het Abraham Staalmanplein (en de bijbehorende blokken aan de Helene Mercierstraat e.o.).

Dit complex is in 1956-58 gebouwd naar ontwerp van de architecten C. Keesman en A. Staal. Het complex valt op door de zorgvuldige architectonische uitwerking (o.a. de verspringende balkons) en de winkelpaviljoens op het Staalmanplein. Het is een plein met een allure die past bij de tuinsteden en een zeldzaam en gaaf bewaard voorbeeld (ondanks de bouw van het kinderdagverblijf) van een modernistisch winkelplein uit de wederopbouwperiode. Zowel Bureau Monumenten en Archeologie van de Gemeente Amsterdam (BMA) als het onderzoeksbureau Urban Fabric (dat in opdracht van stadsdeel Slotervaart de monumentwaardigheid van gebouwen en structuren heeft onderzocht) onderschrijven het belang van het complex. Het complex is in hun ogen van nationaal belang en absoluut monumentwaardig. Wij zijn van mening dat het van groot belang is om hun adviezen over het Staalmanplein e.o. mee te nemen in een besluit over de toekomst van de buurt.

Tevens betreuren wij de mogelijke sloop van het woningcomplex Henri Dunantstraat. Dit complex van de hand van architect Piet Zanstra is echter niet monumentwaardig. Wel wordt door de deskundigen van Urban Fabric gesteld dat het complex een grote stedenbouwkundige waarde heeft. Behoud en renovatie van de Henri Dunant-flats heeft dus sterk onze voorkeur.

De landelijke overheid realiseert zich inmiddels dat het van belang is om beeldbepalende complexen in herstructureringswijken te behouden. In de 'Ontwerp Beleidsregel aanwijzing beschermde monumenten 2009' van minister Plasterk die 1 januari 2009 is ingegaan, zet de overheid in op het beschermen van dergelijke gebouwen en complexen. Het behoud van beeldbepalende gebouwen draagt volgens de notitie bij aan een duurzame ontwikkeling van de wijk. Wij zijn van mening dat de bovengenoemde complexen een dergelijke functie in Slotervaart vervullen en wij verzoeken u om uw sloopplannen te heroverwegen. Wat eenmaal weg is zijn we kwijt en in het verleden is regelmatig gebleken dat het verlies van belangwekkende gebouwen al tijdens en kort na de sloop wordt betreurd.

Volgens ons (en andere deskundigen) zijn beide complexen uitstekend te renoveren en kunnen ze, met behulp van een kundig architect/stedenbouwer, ook goed worden ingepast in de omliggende nieuwbouw.

Argumenten dat gebouwen niet of nauwelijks te renoveren zijn en dat de huidige bewoners niet tevreden zijn met hun aan achterstallig/eigentijds onderhoud lijdende woningen zouden volgens ons geen argument mogen zijn om te slopen.

Dat bewoners in de meeste gevallen voor nieuwbouw kiezen heeft meer te maken met de staat van onderhoud en gebrek aan eigentijdse aanpassingen aan hun woningen dan aan een werkelijk inzicht in de kansen van het gebouw en het belang van het behoud van cultureel erfgoed in het algemeen.

Over het sociaal plan voor de bewoners zijn wij zeer te spreken mits de bewoners van de te renoveren woningen dezelfde 'wooncarrière' kansen en gelden krijgen als de bewoners van de te slopen woningen, want ook zij zullen hun woningen moeten verlaten volgens uw berichten.

Graag zouden wij met u op korte termijn, nog voor de besluitvorming, over het bovenstaande willen spreken. Wij zien uw reactie met belangstelling tegemoet.

Met vriendelijke groet,


Tineke Rombout/Erik Swierstra, Vereniging Promotie Westelijke Tuinsteden (ProWest).

Norman Vervat, Commissie Amsterdam van de Bond Heemschut.

Ludy Giebels, Cuypersgenootschap, Werkgroep Amsterdam.


cc: Raadsleden en Dagelijks Bestuur stadsdeel Slotervaart



Vereniging Promotie Westelijke Tuinsteden (ProWest)
t.a.v. Erik Swierstra, Tineke Rombout
Jan Tooropstraat 6
1062 BM Amsterdam
tel. 020 - 0641313517/3882633
Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Bond Heemschut, Commissie Amsterdam
t.a.v. Norman Vervat
Vondellaan 6
1217 RX Hilversum
035 - 6244320
Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.

Cuypersgenootschap, Werkgroep Amsterdam
t.a.v. Ludy Giebels
Pieter Pauwstraat 9
1017 ZJ Amsterdam
Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien.